Eind 2020 heeft Bonarius in samenwerking met Woonwaard Noord-Kennemerland een mooi pilotproject gerealiseerd: de installatie van 6 verschillende types hybride warmtepompen bij bestaande woningen, zónder dat er aanpassing van het huidige cv-afgiftesysteem noodzakelijk was.
Omdat het doel van de pilot was om kennis en ervaring op te doen met hybride warmtepompen, ging Woonwaard op zoek naar installatiepartner die bereid was om in een open samenwerking kennis en kunde te delen.
De pilot heeft meerdere doelstellingen:
– ervaring op doen met de nieuwe systemen;
– inzicht verkrijgen in de kosten en baten voor zowel de huurders als Woonwaard;
– feedback ontvangen met betrekking tot comfort en mogelijke (geluids)overlast;
– inzicht verkrijgen in de effectiviteit en inpasbaarheid van de verschillende technieken.
Ervaring hybride warmtepompsystemen in bestaande bouw
Bonarius heeft in de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het engineren, plaatsen, monitoren en onderhouden van hybride warmtepompsystemen. De benodigde werkzaamheden doen we allemaal in-huis. Inclusief ontwerp, aanleg, onderhoud en service van zowel de cv-techniek als de koeltechniek in de toegepaste installatie.
Er zijn inmiddels veel partijen die warmtepomptechnologie toepassen in nieuwbouw, maar er is nog relatief weinig ervaring met het toepassen van warmtepompen in bestaande gebouwen. Bonarius heeft inmiddels honderden hybride installaties geplaatst in bestaande bouw en deze technologie omarmd binnen de totale dienstverlening.
Mede daarom leek het ons ontzettend interessant om samen met Woonwaard de next step te zetten en de toepassingen van nieuwe toestellen met elkaar in een pilot te vergelijken. Zo blijven we samen leren en komen we steeds dichter bij de optimale oplossing.
Bewoners informeren en enthousiasmeren
De insteek was dat huurders zich vrijwillig konden aanmelden voor deelname aan de pilot. Om het project tot een succes te maken was het dus van belang dat we voldoende bewoners wisten te enthousiasmeren om deel te nemen aan de pilot.
Bonarius heeft de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan in het informeren, enthousiasmeren en uiteindelijk verleiden van bewoners om te kiezen voor een duurzame installatie. Omdat het daarbij gaat om de introductie van nieuwe technologie, zijn er begrijpelijkerwijs veel vragen die beantwoord moeten worden. En is het van belang vertrouwen te scheppen, waardoor bewoners de stap durven zetten om deel te nemen.
Wij beschikken over een duurzame opstellingswand, waarop verschillende hybride warmtepompen werken zijn geïnstalleerd.
Bewoners kunnen uitgenodigd worden om op onze locatie de werking van een hybride warmtepomp te komen bekijken en uitleg te krijgen over de technologie. Daarnaast staat op ons terrein in Zwanenburg een mock-up voor dakkappen, waarbij de uitvoering en plaatsing van verschillende dakkappen kan worden getest, gedemonstreerd en met elkaar kan worden vergeleken. Zo kan, eventueel in overleg met bewoners, een juiste afweging worden gemaakt ten aanzien van esthetiek, bereikbaarheid, montagegemak en geluidsprestaties.
We hebben in samenspraak met Woonwaard een communicatieplan opgesteld waarin aandacht werd besteed aan de verschillende technologieën die in de pilot worden toegepast. Uiteraard werd in het plan uitleg gegeven over de werking van de installatie, de bediening, het comfort, de werkzaamheden, de monitoring, de kosten en de opbrengsten of besparingen.
Hybride warmtepompen
Een hybride lucht-water warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een HR (hoog rendement) cv-ketel. Dit zijn twee aparte apparaten. Ze zijn voorzien van regeltechniek die ervoor zorgt dat onder alle omstandigheden de meest voor de hand liggende techniek wordt ingezet om in de verwarmingsbehoefte te voorzien.
Hybride warmtepompen zijn volop in ontwikkeling. Naast de bestaande merken zijn er in korte tijd ook veel nieuwkomers op de markt gekomen. Om de kwaliteit van de kwantiteit te scheiden en om te voorkomen dat technieken werden toegepast waar Woonwaard al ervaring mee had, werd een merkselectie gedaan op basis van een marktverkenning bij installatiepartners, kennis uit de warmtewisseluitvraag waar Woonwaard partner is, interviews met verschillende fabrikanten en ervaringen van collega woningcorporaties.
Er is uiteindelijk gekozen voor de toepassing van 6 verschillende typen hybride warmtepompen, van de merken Remeha, Vailliant, Itho, Nefit en Daikin (2 types).
De montage van de hybride systemen wordt door Bonarius volledig in eigen beheer uitgevoerd. Dat geldt zowel voor de montage van de cv-ketel als voor montage van de warmtepomp inclusief koeltechniek en eventuele aanvullende installaties (bijvoorbeeld convectoren, zonnepanelen of PVT panelen). Uiteraard voldoen we daarbij aan alle toepasselijke standaarden.
We zijn gecertificeerd om zowel ontwerp, montage als onderhoud zelfstandig en veilig uit te kunnen voeren. Voor toepassing in bestaande bouw zijn wij zeer positief over hybride warmtepompen. De hybride warmtepomp heeft een groot besparingspotentieel vanwege de warmtepomptechnologie en heeft het vermogen om een woning efficiënt warm te stoken of warm tapwater te leveren op basis van een HR cv-ketel, als dat nodig mocht zijn. Omdat de noodzaak ontbreekt om de installatie aan te passen of de woning zwaar te isoleren, is het een toepassing die geschikt is voor bestaande bouw. Uiteraard is het daarbij zo dat een hybride warmtepomp in een goed geïsoleerde woning, met een aangepast afgiftesysteem beter zal presteren.
Monitoring en rapportage
Belangrijk voor de beoordeling van de resultaten van de verschillende types hybride warmtepompen, is dat de installaties en het verbruik goed worden gemonitord.
Bonarius heeft veel ervaring (goede en slechte) met de monitoring van installaties. Als monitoring goed wordt gedaan, is het een geweldig krachtige tool, die helpt het functioneren en de prestaties van een installatie inzichtelijk te maken en daarop te kunnen sturen. Als het slecht wordt gedaan, leidt dat tot gebrek aan inzicht, overlast voor bewoners en frustratie over de gebrekkige resultaten. Monitoring is over het algemeen niet goedkoop, daarom is het van belang zorg te besteden aan de keuze en het ontwerp van de juiste tools en rapportages.
Voor de pilot van Woonwaard is gekozen voor de monitoringoplossing van Energievolutie.
Met deze oplossing zullen de komende tijd tientallen waarden gemeten en met elkaar vergeleken worden.
Voor zowel Woonwaard als Bonarius een buitengewoon interessante verduurzamingspilot waarin het delen van kennis en kunde voorop staat!
